Beyninizdeki Müzik Tepkisi: Frisson Nedir?

Bazı durumlarda bir şarkının tek bir notası, vücudunuzda fiziksel bir tepkiye neden olabilir: tüyleriniz diken diken olabilir, hafif bir ürperti hissedebilir ve her şeyin bir anlığına durduğunu düşünebilirsiniz. İşte bu, bilim dünyasında “frisson” olarak adlandırılır.

Fransızca kökenli bu kelime, “titreme” ya da “ürpertili” anlamına gelir. Ancak burada bahsedilen şey, sıradan üşüme veya korkma hissi değildir. Bu, müziğin – ve bazen şiir, sanat veya doğa gibi estetik deneyimlerin – insanda yarattığı derin duygusal coşkunun fiziksel bir yansımasıdır.

Bilim insanlarına göre frisson, beynin ödül sistemi ile yakından ilişkilidir. Araştırmalar, bu hissin yaşandığı anlarda dopamin seviyelerinde artış olduğunu, yani beynin lezzetli bir yemek yemek veya sevdiğiniz biriyle vakit geçirmek gibi “ödül” olarak gördüğü şeylere benzer bir tepki verdiğini göstermektedir.

Daha da ilginci, bu deneyimi sıkça yaşayan insanların beyinlerinde işitsel ve duygusal merkezler arasında daha güçlü bir bağlantı olduğu bulunmuştur. Yani onlar sadece müziği dinlemiyor, onu hissediyor, neredeyse bedenlerinde yaşıyorlar.

Peki Kimler Daha Çok Frisson Yaşıyor?

Kişilik özellikleri burada önemli bir rol oynamaktadır. “Deneyime açıklık” olarak bilinen ve yeni fikirlere, sanata, farklı duygulara açık olmayı tanımlayan kişilik özelliğine sahip bireylerin bu hissi daha sık yaşadığı gözlemlenmiştir.

Frisson’un Sırrı Hala Tam Olarak Çözümlenmedi

Ama bilim insanlarına göre bir şey kesindir: Bir melodiyle ürperiyorsanız, duygularınız vücudunuza tercüme olmuştur demektir. Bu da müziğin ne kadar güçlü, insan zihninin ne kadar derin olduğunu bir kez daha göstermektedir.