TÜİK, Son 4 Yılda Beşeri Kalkınma Endeksi Verilerini Açıkladı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2018-2022 dönemine ait son “İl Seviyesinde Beşeri Kalkınma Endeksi” verilerini kamuoyuyla paylaştı.
Yapılan açıklamaya göre, beşeri kalkınma endeksi 2018’de 0,844 iken 2022’de yüzde 1,1 artarak 0,854 seviyesine yükseldi. Türkiye, bu değerle Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın belirlediği sınıflandırmaya göre “Çok Yüksek Gelişmişlik” seviyesindeki ülkeler arasında yer aldı. Yaşam beklentisi endeksi 2022’de önceki yıla göre yüzde 2,2 azalarak 0,882’ye düşerken, eğitim endeksi yüzde 3 artarak 0,807 ve gelir endeksi yüzde 2,6 artışla 0,875 olarak kaydedildi.
BAŞKENT ANKARA ZİRVENİN SAHİBİ
2022’de en yüksek beşeri kalkınma endeksine sahip il 0,891 değeriyle Ankara oldu. Bu başkenti sırasıyla 0,886 ile İstanbul ve Kocaeli, 0,870 ile İzmir ve 0,867 ile Muğla izledi. En düşük beşeri kalkınma endeksine sahip il ise 0,748 değeriyle Ağrı oldu ve onu Şanlıurfa, Van, Muş ve Bitlis takip etti.
2018-2022 döneminde en çok artış gösteren ilk 5 il sırasıyla yüzde 4,1 ile Kilis, yüzde 4 ile Şırnak, yüzde 3,9 ile Çankırı ve Hakkari, yüzde 3,8 ile Ağrı oldu. Aynı dönemde endekste düşüş gözlemlenen iller ise sırasıyla yüzde 0,2 ile Trabzon, yüzde 0,1 ile Ordu, yüzde 0,03 ile Rize ve yüzde 0,02 ile Karabük oldu.
İLK KEZ İL SEVİYESİNDE YAYIMLANDI
TÜİK’nin bülteninde, endeksle ilgili detaylara da yer verildi. Beşeri kalkınma endeksi, bir ülkenin ekonomik gelişim sürecinde fiziki sermayenin yanı sıra beşeri sermayenin de önemli olduğunu vurgular. Endeks, yaşam beklentisi, eğitim ve gelir olmak üzere üç ana bileşeni içerir.
0 ile 1 arasında değerlendirilen beşeri kalkınma endeksi, 0,8’in üzerinde “Çok Yüksek Beşeri Kalkınma”, 0,7 ila 0,8 arasında “Yüksek Beşeri Kalkınma”, ve 0,55’in altında ise “Düşük Beşeri Kalkınma” seviyesinde olduğunu gösterir.
UNDP tarafından Türkiye için ülke genelinde yayımlanan beşeri kalkınma endeksi verilerine ek olarak, TÜİK tarafından ilk kez 2023 yılında il bazında da yayımlanacak. Bu sayede beşeri kalkınma endeksi, Türkiye’nin ulusal politikalarının şekillendirilmesine daha fazla katkı sağlayabilecek.
