Yalnız Annelerin Güç Durumu: Derin Yoksulluk Ağı Araştırması

Belce ÖRÜ ERÇİN

Türkiye’de boşanma oranlarının yükselmesi ve ekonomik zorluklar, yalnız annelerin yaşamını giderek zorlaştırıyor. Açık Alan Derneği’nin Derin Yoksulluk Ağı araştırması, yalnız annelerin sesine kulak verdi ve onların güç durumunu açığa çıkardı. Araştırmada, bir annenin yaşadığı zorluklar şu şekilde ifade ediliyor: “Eski eşimle yaşadığım sorunlar hayati tehlike oluşturuyor. Eve iş alarak 25 kuruş kazanıyorum. Komşum bana yardımcı oluyor. Kirayı ödeyemiyorum, faturaları zor ödüyorum.”

‘KENDİMDEN VAZGEÇTİM’

2 çocuk annesi bir başka kadın ise geçim sıkıntısını şöyle anlatıyor: “Rızkımı kazanmak için mücadele veriyorum ama yeterli gelmiyor. Her kuruşu hesaplayarak yaşıyorum, kendimden bile ödün veriyorum. Hangi markette hangi ürünün daha ucuz olduğunu ve fiyatlarını kuruşu kuruşuna biliyorum. Annelik duygusu içimde yanarken yaşam mücadelesi veriyorum.”

‘ÇOK BORCUMUZ VAR’

4 çocuklu bir başka anne ise, “Bazı günler çocuklar daha fazla yemek yesinler diye ben aç kalıyorum. Ama makarna ile nasıl beslenecekler ki?” derken, bir diğeri de “Her türlü ek dersi alıyorum. Çocuklarım L koltuğunu paylaşıyorlar. Oğlum her sabah bel ağrısından ağlıyor ama yeni bir yatak alamıyorum. Borçlarımız o kadar çok ki…” diyor.

Yalnız Anneler ve Çocukları

Boşanma oranlarının artmasıyla yalnız ebeveynli hanelerin sayısında da ciddi bir artış yaşanıyor. 2015’te yalnız annelerin oranı yüzde 7.8 iken bu rakam, 2023’te yüzde 10.6’ya yükseldi. Türkiye’de çocuklarını tek başına büyüten annelerin sayısı, babalara göre oldukça fazla. Velayetin yüzde 74.9’u annelere, yüzde 25.1’i ise babalara veriliyor.

Kadınlar ve Yoksulluk

Resmi verilere göre, hanelerde yoksulluk oranı giderek artıyor. 2021’de yoksulluk sınırının altında yaşayanların sayısı 543 binden 2024’te 790 bine yükseldi. Kadınlar, güvencesiz ve düşük ücretli işlerde çalışarak hayatlarını idame ettirmeye çalışırken birçok temel ihtiyacını karşılamakta güçlük çekiyor. Tek ebeveynli hanelerde yaşayan çocukların oranında da ciddi bir artış yaşanıyor. 2016’da yüzde 3.4 olan bu oran, 2023’te yüzde 6’ya çıktı.

ANNELERİN SESİ

-Günde 10 saat çalışıyorum ama çocuklarımla yeterince vakit geçiremiyorum. Kardeşler birbirlerine bakmak zorunda kalıyor.

-Engelli çocuğum için oyuncak alamıyorum ya da temel gıdaları bile almakta zorlanıyorum.

-Yalnız kaldığımda kimse aramıyor, sormuyor. Bu, depremden beter bir durum. Unutmam mümkün değil.